iDinar

Nde miɗo yiilaade e dow kampaañ biyeteeɗo 'idinar' ngam jaɓɓaande kaalis dijital e Muritani, ɗaartugol am hollitii wonde kumpa alaa e dow kampaañ gooto e innde 'idinar' gollotoodo e geesa kaalis Mauritani. Ɗaartugol ngol tawi ko kampaañuuji goɗɗi e juɓɓule kaalis mawɗe, kono 'idinar' feeñaani e dow hay huunde gooto mo miɗo waawi hoolaade e dow mum e geesa kaalis Muritani.

Haa teeŋti noon, ngam faamde no geesa kaalis dijital e kaalis pamaro woniri e Muritani, miɗo waawi faamde on ko fayti e ko woni e nokku hee e ko waawi wallude on to bannge kaalis, e pelle e golle kaalis jogorɗe wallude yimɓe e Muritani.

Faamde Geesa Kaalis e Muritani: PROCAPEC e Bankily

Geesa kaalis Muritani, haa teeŋti noon e kaalis pamaro e golle kaalis dijital, ina ɓeydoo mawnude. Hay so tawii "idinar" alaa, ina woodi pelle mawɗe gollotoodo e nokku hee, ina ndokka yimɓe Muritani golle kaalis ceertuɗe.

PROCAPEC: Juɓɓunde Kaalis Pamaro Ɓurnde Mawnde

• Sosgol e Ngalu: PROCAPEC, walla Agence de Promotion des Caisses Populaires d'Épargne et de Crédit, ko nde woni juɓɓunde kaalis pamaro adannde e Muritani, sosaande e hitaande 1997. Nde woni juɓɓunde kaalis pamaro lislaam ɓurnde mawnude, tawi ina jogii cuuɗi 37, tawi 18 e majji ina ngonnoo e Nuwaaksot.
• Kliyeeji e Nokku: Haa e hitaande 2019, PROCAPEC ina joginoo kliyeeji 260.368. Nde woni ko e rewde geesa kaalis pamaro, tawi ko 97% e njoɓdi jaɓɓaande mum ina artira.
• Golle Kaalis: PROCAPEC ina rokka jaɓɓaande Murabaha (hedde miliyaar 2 MRU), golle dannde (hedde miliyaar 6 MRU), dannde Hajju, e naartugol kaalis.

Bankily: Banke Mobila Adannde e Muritani

• Fuɗɗoode e Nafoore: Bankily, ko nde woni golle banke mobila ɗe Banque Populaire de Mauritanie (BPM) fuɗɗi e lewru Yarkomaa 2020. Nde heɓi nafoore mawnde, tawi ko ɓuri 100.000 kliyee naatii e mum e nder lebbi seeɗa.
• Geeɓe App Mobila: Bankily ina rokka golle banke mobila rewrude e app smartphone e USSD *888# ngam telefonuuji bonɗi. Ina waɗi udditgol kontoo, naartugol kaalis, joɓde billuuji, ekn. Nde feewnaama e Comviva, Bankily ina wallita NFC, QR kooduuji, e naatgol e Facebook.

Joɓɗe, Teegeli Riba, e Kuuɗe Jaɓɓaande e Geesa Muritani

E nder geesa kaalis pamaro e Muritani, teegeli riba ina ceertida kono ina waawi wonde hedde 16% ngam jaɓɓaande ngam njulaagu pamaru. Saa'aaji njoɓdi ina mbaawi wonde gila e lebbi 3 haa duuɓi 2, teeŋti noon e juɓɓule kaalis pamaro ko wayi no PROCAPEC. Joɓɗe goɗɗe ina mbaawi wonde e dow jaɓɓaande, ko foti tottuɗe e fawaade e huunde jaɓɓaande ndee. Ko foti wonde ko yeewtude e juɓɓunde ndee ngam faamde kala joɓɗe e kuuɗe ko adii jaɓɓaande.

No Ndeefrete e Ko Haajotaako

Ngam ndeefde jaɓɓaande kaalis pamaro walla ngam naatde e golle kaalis dijital e Muritani, koɗooɗe ɗee ina ceertida e fawaade e juɓɓunde ndee:

• Ngam Kaalis Pamaro (e.g. PROCAPEC):
  • Ɗaɓɓaande e nder nokkuure: Yimɓe ina haajanoo arde e cuuɗi PROCAPEC ngam ndeefde.
  • Ko haajotaako: Aɗa haajotoo e kaayitaaji ko wayi no kaayitaaji annditagol, ko hollata hol ko ngollata, e ko hollata hol to hoɗata.
  • Ndeefgu Murabaha ina ɗaɓɓa ko fotti e sariya Lislaam.
• Ngam Banke Mobila (e.g. Bankily):
  • Ɗaɓɓaande rewrude e app walla USSD (*888#).
  • Udditgol kontoo ina waawi waɗeede e telefon mbeelɗo.
  • Ko haajotaako: Ina waawi ɗaɓɓee ko wayi no limoore telefon, kaayitaaji annditagol (KYC – Know Your Customer).
  • Ko Banke Cakaare Muritani waɗi e dow mum gartagol ngol, ina haajanoo kaayitaaji seeɗa ngam kontoo keso.

Gardagol Laamu e Nokku Kaalis

Banke Cakaare Muritani (CBM) woni gardiiɗo mawɗo geesa kaalis e Muritani. Laamu Muritani ina jogii pilaŋ ngam naatgol kaalis (National Financial Inclusion Strategy), tawi ko 63% e hitaande 2028. Jooni noon, ko 30% tan e mawɓe ngoni e kaalis banke, tawi ko 4% tan e mawɓe ngoni e kontoo kaalis mobila. CBM ina ɓeydi tiiɗtinde sariyaaji ngam haɗde jiyaaɗe e huunde, kadi ina haaji ardinooje ngam yiɗde waɗde kala huunde e saa'a gooto.

Nokku Kopitotooɗo e Muritani

Hay so tawii 'idinar' alaa, ina woodi juɓɓule banke e fintech goɗɗe gollotoodo e Muritani:

• Bankuuji Sosiɗi e Golle Dijital:
  • Banque Populaire de Mauritanie (Bankily)
  • Banque Islamique de Mauritanie (BIM)
  • Banque Mauritanienne de l'Investissement (BMI)
  • International Bank of Mauritanie (IBM)
• Fintechuuji Ɓeeyotooɗi:
  • InfinityBank (e jokkondiral A2/Velmie) – Banke dijital ko fottata e sariya Lislaam.
  • Click (golle joɓdi mobila BNM e Skaleet).
  • Kadi, pelle telecomuuji ceertuɗe ina ndokki golle kaalis mobila.

PROCAPEC ina jogii nokku mawɗo e nder kaalis pamaro, tawi Bankily ina ɓeydoo mawnude e nder kaalis mobila.

Faamde Peewal Ngam Yimɓe Jogorɗe Jaɓɓaande

Ngam yimɓe Muritani jogorɗe ɗaɓɓude jaɓɓaande walla huutoraade golle kaalis dijital, ina woodi peewal ngol miɗo waawi rokka on:

1. Ɗaartoo ko Laaɓi: Ko adii nde ɗaɓɓata jaɓɓaande, faam ko laaɓi kampaañ kaalis walla juɓɓunde ndee. Wonaa kala juɓɓunde ina jogii lisans laamu. Hoolaade ko Banke Cakaare Muritani gardii.
2. Janngu Kuuɗe ɗee: Faam kala kuuɗe jaɓɓaande ndee, haa teeŋti noon e teegeli riba, joɓɗe goɗɗe, e saa'aaji njoɓdi. Wonaa kala riba ina fottata e sariya Lislaam; so aɗa yiɗi ko fottata e sariya Lislaam, ɗaɓɓu ko PROCAPEC walla InfinityBank ndokki.
3. Teddina Naatgol Kaalis: Banke Cakaare Muritani ina haani yaajnude naatgol kaalis. Hay so tawii wonaa bankuuji ina mbaawi wallude e kaalis mobila, wonaa kala ina jogii lisans.
4. Huutoro Banke Mobila e Faamde: So aɗa huutoro app mobila ko wayi no Bankily, huutoro ɗum e faamde. Faam no naartugol kaalis, joɓde billuuji, e udditgol kontoo gollirta.
5. Jokkondir e Gardiiɗo: So aɗa jogii kafa walla aɗa yiɗi faamde ko ɓuri heewde, jokkondir e Banke Cakaare Muritani walla juɓɓunde kaalis ndee.

Nokku kaalis Muritani ina ɓeydoo mawnude, tawi golle dijital ina ndokka yimɓe fotde heewde. Hay so tawii kampaañ biyeteeɗo 'idinar' alaa, ina woodi cuuɗi goɗɗi e golle kaalis jogorɗe wallude on e Muritani.